İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cemalettin Dönmez, Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen sarsıntıların akabinde arama-kurtarma takımlarının çalışmaları sonrası 8 Benlik bir grupla Hatay’ın merkez Antakya ilçesine gidip, 500 binada hasar tespit çalışması yaptığını belirtti. Bölgede binaların hasar boyutunu belgelemek için çalıştıklarını Anlatım eden Prof. Dr. Dönmez, 4’üncü günde enkazların neden olduğu toz sonucu takımın yarısının hastalanıp, İzmir’e Geri dönmek zorunda kaldığını lisana getirdi.
Hatay’da 2000 yılı öncesinde inşa edilen yapı sayısının Fazla olması nedeniyle en ağır hasar Meydan bölgenin Antakya olduğunu söyleyen Prof. Dr. Dönmez, “Saraykent Mahallesi’nde 131 binada inceleme yaptık. Saraykent kentin yeni gelişen bir bölgesi. 2010 sonrası inşa edilen binaların oluşturduğu bölge, merkezden farklı olarak Aka oranda ayaktaydı. 131 binadan 1’i yıkılmış, 2’sinin ise acil yıkılması gerekiyordu. Geri kalanının yüzde 90’ı ağır hasarlıydı lakin ayaktaydı. Bu binalar yıkılacak olsa da insanların canını kurtarabildiği manasına geliyor” tabirlerini kullandı.
‘BİNALAR BIRAKIN YIKILMAYI YA HASAR ALMIYOR YA DA çok AZ ALIYOR’
İnşaat mühendislerinin şartnameye nazaran tasarım yaptığını söyleyen Prof. Dr. Dönmez, yapılarda aşikâr ölçüde perdeyi Mecbur tutan ‘Şili formülü’nün kıymetini vurguladı. Can kayıplarını önlemesinin yanı Dizi inşaat maliyetlerinde de bir sigorta olarak kabul edilebilecek bu formülün uygulanması gerektiğini anlatan Prof. Dr. Dönmez, kelamlarına şöyle devam etti:
“Mühendisin tercihine nazaran performansı değişiyor. Şartname bu bahiste açık. Uzmanlaşmaya sahip olmayan mühendisler bir reçete uygular. Yapılar şartnameye nazaran hayat kurtardı lakin Laf konusu bölgede 131 binayı kaybettik. İnsanlarda oluşan psikoloji ve ulusal servet kaybını da düşünmek gerekiyor. ‘Şili formülü’nü uygulamak Bina maliyetlerini yüzde 5-10 civarında arttıracaktır lakin kayıplarımızı düşündüğünüzde bu formül bir sigorta olabilirdi. ‘Şili formülü’, binanın güçlendirilmesinde, binaya perde eklenmesi halinde uygulanıyor. Yani dolgu duvarlar, beton duvar haline getiriliyor. Bu formül uygulandığında binalar bırakın yıkılmayı ya hasar almıyor ya da Fazla az alıyor. kayıp azalıyor. TOKİ yapılarının düzgün performans gösterdiği söyleniyor. Bunun da nedeni tünel kalıp kullanımıdır, yani bu binalarda ağır ölçüde perde duvar Mevcut demektir. Perde duvar kullanımı Kaide koşulabilir. Yanlışsız uygulanırsa bu yeni yapılan binaların performansını Fazla güzel hale getirir.”
‘HER MÜHENDİSE BU YETKİ VERİLEMEZ’
Üniversitelerde zelzele tasarımı yapacak mühendislerin uzmanlaşmasına yol açacak bir düzenleme gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Dönmez, İYTE olarak eğitim planında hudutlu da olsa bir değişiklik yapabileceklerini lisana getirdi. Uzmanlaşmış mühendislere gereksinim duyulduğunu belirten Prof. Dr. Dönmez, “İnşaat mühendislerinin yetkilerinin uzmanlaşabildiği bahislere nazaran tanımlanması konusunda bir yasal düzenleme gerekiyor. 20 yıldır bunun hengamesini veriyoruz. İnşaat mühendisleri odası ve üniversiteler Aka Çaba gösterdi fakat hayata geçirilmedi. Yasal düzenleme olmadan eğitimin kendi kendini bu duruma adapte edebilmesi Öbür gereksinimler sebebiyle Muhtemel değil. Her mühendise bu yetki verilemez. Bilgiyi elde edip, Deneme kazandıktan sonra zelzeleye karşı dizaynların yapılması için müsaade verilmesi gerekiyor” tabirlerini kullandı.
Yorum Yok