Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki sarsıntıların akabinde birçok araştırmacı, afet bölgesine giderek incelemelerde bulundu. Doç. Dr. Ökmen Sümer, yerbilimi ve Jeofizik Mühendisliği kısımlarından öğretim Üye ve yardımcılarından oluşan bir takımla elde ettikleri bulguları raporladı.
Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin beklediklerinden daha Aka olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Sümer, “Literatürdeki paleosismoloji tabanlı çalışmalara baktığımızda, şark Anadolu Fay Zonu’nda 350 ila 500 yılda bir zelzele tekrarlama dönemi olduğunu biliyoruz. Birinci Aka sarsıntıda kırılan modüllerde görülen en nihayet Aka zelzele 1114 zelzelesi. Bu datalar değerlendirildiğinde gerçekleşmesi gereken zelzele 300 ila 400 Yıl gecikti. Bu gecikme bölgedeki fay kesimlerinin üzerindeki tansiyonu arttırdı hasebiyle, 7.4 olarak hesapladığımız modül Türkoğlu-Pazarcık, Erkenek ve Amanos segmentlerini de içerecek halde kırılarak 7.7 büyüklüğünde zelzele yarattı.
Doğu Anadolu Fay Zonu’nun ilgili segmentlerine komşu daha kuzeydoğudaki modüllerinde bir yamulma birikim olmadığı için, tansiyon aslında hisli bir pozisyonda bulunan yaklaşık doğu- batı uzanımlı Çardak ve Sürgü fayları üzerinden ilerledi. Buranın da kırılmasıyla ikinci Aka zelzele gerçekleşti” dedi.
‘TEPEHAN’DA çok BÜYÜK BİR HEYELAN OLUŞTU’
Antakya bölgesindeki arkeolojik alanlarda eski sarsıntıların izlerini, geçen Yıl ‘arkeosismolojik’ yaklaşımlarla incelediklerini belirten Doç. Dr. Sümer, “Geçen sene elde ettiğimiz datalarla, şu anki zelzelelerin tesirini birinci yaklaşımdaki bilgilerle karşılaştırdığımızda tarihi süreçte Antakya’nın daha Aka sarsıntılardan etkilendiğini gördüğümüz ön sonuçlar var” diye konuştu.
Depremin Antakya’daki tesirine değinen Doç. Dr. Sümer, “Antakya’da birinci Aka zelzelede, Kırıkhan’ın güneyine kadar oluşan bir yüzey kırığı geliştiğini, Tepehan’da ise sismogravitasyonel (sarsıntı kaynaklı) bir deformasyon tesiriyle Fazla Aka bir heyelan oluştu. Arazi çalışmaları sırasında gerçekleşen 6.4 büyüklüğündeki Hatay’ın Defne ilçesi merkezli zelzelesinin de Özellikle buradaki Toygarlı ve Çökek mahalleleri ve etrafında sismogravitasyonel olarak Aka kütle hareketlerine neden olduğunu yerinde gözlemledik. Yüzey kırığına ilişkin deformasyonlar Kırıkhan’ın güneyinde sonlanıyor. Özelikle Antakya’daki hasarlar yüzey kırığıyla ilgili değil de sismogravitasyonel gelişmiş, bu da bölgenin zayıf jeolojik yapısından kaynaklanıyor” dedi.
‘DEPREM OLUP GEÇTİ, DİYE DÜŞÜNMEMEK GEREKİYOR’
Fay, taban ve inşaat üzere birçok parametrenin Hatay’da zelzelenin tesirini artırdığını belirterek Meyyit Deniz Fay Zonu’na dikkati çeken Doç. Dr. Sümer, şöyle konuştu:
“Antakya, tarihî Devre içerisinde Fazla Aka zelzeleler yaşamış bir kent. Bu nedenle, Antakya özelinde yapılacak çalışmalara daha Fazla odaklanmamız gerekiyor. ‘Deprem olup, geçti’ diye düşünmemek gerekiyor. Yapılan çalışmalara nazaran, Meyyit Deniz Fay Zonu’nun şimal kesimlerinin farklı kollarında 1157 ve 1408 sarsıntıları olduğunu biliyoruz. Münasebetiyle bu zelzele geçti, birçok kentimiz etkilendi ve bu bölgede uzun bir müddet Aka bir zelzele olmayacağı istikametindeki bir algı karşısında dikkatli olmalıyız. şark Anadolu Fay Zonu üzerinde 1114 zelzelesi sonrası Çabucak ardında, Meyyit Deniz Fay Zonu üzerinde 1157 sarsıntısı gerçekleşiyor. Münasebetiyle ortada kısa bir Devre bulunuyor. Şayet Antakya’yı tekrar ayağa kaldıracaksak, öyle bir yapmalıyız ki tahminen 30-40 sene sonra olabilecek daha Aka bir sarsıntıdan ziyan görmesin. Bu durum göz önünde bulundurularak kenti tekrar planlamalıyız.”
Literatürdeki bilimsel bilgilere nazaran Meyyit Deniz Fay Zonu üzerinde 7.8 ve tahminen de daha Aka sarsıntıların gerçekleştiğini paleosismolojik bilgiler ve tarihi kayıtlardan bildiklerini kaydeden Doç. Dr. Sümer, “Dolayısıyla Antakya özelinde bu zelzeleden daha Aka bir zelzele yaşanabilir. Ona nazaran tedbirlerimizi almalıyız. Türkoğlu-Pazarcık, Erkenek ve Amanos üzere segmentlerde güç boşaldı. Olağan kaideler altında bu fay modüllerinde bu büyüklükte 300- 500 Yıl boyunca zelzele olmasını beklemiyoruz.
Ama Antakya’da Meyyit Deniz Fayı Zonu’nun şimal kısmına dikkat etmek gerek” dedi.
Yorum Yok