Basketbol efsanesi Michael Jordan’ın adıyla efsaneleşen spor ayakkabının öyküsü bugünlerde Matt Damon ve Ben Affleck’in yapımcılığını üstlendiği bir sinema sinemasına de ilham verdi.
Peki Air Jordan’ı bu derece Özel kılan ne?
BBC Kültür için yazan Ellie Violet Bramley, uzmanlarla konuşarak bu soruyu yanıtlamaya çalıştı.
Sadece sinemaya mevzu olan öyküsü bile eşi görülmemiş. Nike, 1984’te Jordan ailesine Teklif götürdüğünde, genç basketbolcu şimdi Carolina Üniversitesi’nde çaylak bir oyuncuydu.
Buna Karşın genç yıldızı ikna etmek için Cenk vermeleri gerekti. Bir; Jordan Adidas ile anlaşmak istiyordu, iki; Nike o vakitlerde düşünce yaşayan bir markaydı. ayakkabı dizayncısı ve Nike efsanesi Peter C Moore şirkete katıldı ve birinci Air Jordan doğdu. Anlatılanlara nazaran, Moore birinci tasarımı bir peçeteye karalamıştı.
O günden bu yana 35 farklı Air Jordan tasarımı piyasaya çıktı.
Jordan’ın atletik mahareti de ayakkabının ününe Şöhret katmaya devam etti.
İkinci el ayakkabıların Aka ölçülere el değiştirdiği sitelerin en beğenilen eserlerinden biri Air Jordan. Bu sitelerden birinin yöneticisi olan Drew Haines, “Jordan’ın kültürel manada saygınlığı, basketbolu bıraktıktan sonra da artmaya devam etti” diyerek bu fenomeni anlatıyor.
Haines, “Bu kadar Vakit geçti fakat kimse onun mesleğinde ulaşabildiği noktaya ulaşamadı” diyor.
Jordan’ın alan içinde olduğu kadar, alan dışında yarattığı efsane de tanınan kültüre damga vuruyor.
Sokak giysisi ve kültürü üzerine Fazla okunan bir mecmua olan Highsnobiety’nin eski editörü Jian DeLeon, Jordan fenomenini, “Birçok şahıs için sizi uçabileceğinize inandıran Christopher Reeve (Superman’in aktörü) değil Michael Jordan’dı” diyor:
BBC’ye konuşan DeLeon, ayakkabı için, “insanın ulaşabildiği harikalığın, giyilebilir temsili” tarifini yapıyor.
Sahip olduğu Jordan sayısını yüzlerle Anlatım eden ve tam sayıyı bilmediğini söyleyen DeLeon, bu ayakkabının reklam kampanyalarının bir otomobil reklamı üzere yapılmasına dikkat çekiyor.
Getty Images Jordan’ı efsaneleştiren smaçlarından biri SPIKE LEE’NİN YÖNETTİĞİ REKLAM FİLMİ
1989 yılında Ünlü direktör Spike Lee tarafından yaratılan reklam kampanyası da, ayakkabının tarihindeki Değerli dönemeçlerden biri.
Ünlü oyuncu ve direktör Lee, bu reklamda, Jordan’ı bu kadar yeterli yapanın ne olduğu sorusunu soruyor ve cevabı da kendisi veriyordu; “Bunun yanıtı ayakkabıları olmalı.”
DeLeon bu reklam kampanyası ile Jordan’ların bir statü sembolü haline gelmeye başladığını söylüyor.
NBA’in ayakkabıyı yasaklama teşebbüsü de elbette Aksi tepti ve o Devre bir isyankarlık sembolü olarak anılmasını sağladı. Lig idaresi o periyotta ayakkabıların rengine karar verebiliyor ve ak tartıda olmalarını dayatıyordu.
DeLeon, Air Jordan’ın, o devrin alçakgönüllü dizaynları ortasında, birçok özelliği ile anında göze çarpmasını sağladığını söylüyor.
KÜLT ÖZELLİĞİ
StockX’ten Drew Haines de ayakkabının tasarım özelliklerine dikkat çekiyor ve “Modelin tasarımı ve panellerin heyetimi, binlerce renk seçeneğine İmkan vermesi ve farklı gereçlerin kullanımı ile yeni görünebilmesi bunu farklı yapıyor” diyor.
Daha Evvel de atletin ismiyle anılan ayakkabılar oldu.
Örneğin, ABD’li tenisçi Stan Smith’in ismiyle efsaneleşen Adidas modeli… Ya da bir Devre NBA basketbolcularının en Fazla tercih ettiği ‘silah’ olan Converse’in Chuck Taylor modeli… Lakin Haines’e nazaran Jordan serisini Enteresan kılan; “ona ismini veren atletin her Vakit ayakkabıdan daha Çok kendinden Laf ettirmesi” oldu.
Bir atlet, sporu bıraktığında, genelde ayakkabısı onun anısının önüne geçer.
Adidas’ın efsane modeli Stan Smith için yazılan bir kitabın isminin, “İnsanlar Beni Bir ayakkabı Sanıyor” olması da bu durumu anlatıyor.
Ancak DeLeon, “Aynı durumun Jordan serisi için geçerli olduğunu düşünmüyorum” diyor.
Netflix’in The Last Dance belgesel serisi, Jordan’ın nihayet Kez şampiyonluk yüzüğünü taktığı dönemin öyküsüne ağırlaşıyordu.
2020 yazındaki 10 kısımlık bu belgesel serisi sonrası ayakkabıya StockX’te Aka bir İlgi artışı oldu.
SOKAK KÜLTÜRÜNÜN BAŞLANGICI
Air Jordan’lar üzerine tartışmalar da yaşandı.
2020’de yayınlanan One Man and His Shoes belgeseli, ayakkabının nasıl ısrarlı bir halde, alım gücü en az kitle olan çocuk yaştakileri gaye alacak halde tasarlandığına değiniyordu.
Bir yorumcu, Nike’ın Air Jordanlar’ın arz talep istikrarını yapay bir biçimde Denetim ettiğini savunurken De Beers firmasının elmas arzını Denetim edişini Örnek veriyor.
Drew Haines, Jordan serisinin, dünya kentlerine yayılan spor ayakkabı kültürünü de başlattığını savunuyor:
Haines “Bu benim için Fazla açık. Jordan 1, bu kültürü başlatan spor ayakkabı” diyor.
DeLeon da misal görüşte:
“Jordan serisi sokak modasında ihtilal yaptı, kült bir statü elde etti. Bu ayakkabıyı sokakta görüp, onu tanıyanlar ortasındaysanız, bu sizi bir kümenin modülü yapıyor.
“Bu kodları bilmek, kontakları kurmak sokak kültürünün başlangıcıydı.
“80’lerde ve 90’larda ayağında Jordan olan biriyle konuşmaya başlayabilir, Aka ihtimalle de ortak zevkleriniz üzerine sohbet devam ederdi.”
DeLeon Jordanların her ne kadar nihayet teknoloji eseri olsalar da, hala bir nostalji barındıklarını da söylüyor ve “Benim asla atmadığım bir Blur kümesi tişörtüm var. Jordan’da da birebir durum Laf konusu” diyor.
Yorum Yok