Kahramanmaraş merkezli 10 vilayette Aka yıkıma neden olan iki Aka zelzelenin akabinde Türkiye İnşaat Mühendisleri Odaları Birliği’ne bağlı Uğraş odaları ve inşaat mühendislerinin telefonları susmuyor. Yurttaşların oturduğu binanın sarsıntıya dayanıklılığını merak ettiği belirten Antalya İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Lideri Soner Akdoğan, bu mevzuda izlenecek iki yolu anlattı.
‘AFET ŞUURU Mecbur DERS OLMALI’
1999 zelzelesinden sonra ‘Artık hiçbir şey eskisi üzere olmayacak, yeni bir Türkiye’ denildiğini, bu acıların tekrar yaşanmayacağı ümit edilirken kısmi düzeltmelere karşın, mühendislik ve teknikte Fazla geriye gidildiğini söyleyen Akdoğan, en Aka eksikliği bilinçlenme olarak gösterdi. Afet şuuru, eğitim ve kontrol olarak üç unsurda ihtilal, Aka revizyonlar gerektiğini belirten Akdoğan, “Afet şuuru sel- yangından, çığ düşmesine kadar ne varsa afetlerin tamamı bir ders olarak çocuklara okutulması ve bir afet şuurunun topluma kazandırılması gerekiyor. 7’den 70’e anasınıfındaki çocuktan yönetimci ve belediye liderlerine, siyasi karar vericilere kadar herkesin afetlerin değeri, şuurunu kavraması gerekiyor. Önümüzdeki yılı bile beklemeden müfredata Mecbur ders olarak alınmalıdır” dedi.
‘RİSKLİ YAPI STOĞUMUZU BİLMİYORUZ’
Türkiye’de riskli Bina stokunu bilmediklerini ve 2000 öncesi yapılarla ilgili birtakım ezberlerin net datalara dayanmadığını anlatan Akdoğan, “Bir sarsıntıda ne kadar göçme yaşanacak ve ne kadar yurttaşımız yıkıntı altında kalabilir, Bina stokunu bilmemiz lazım. AFAD’ın 2019’da oluşturduğu Vilayet Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) için bütün belediyelere ödev verildi. İzmir, Eskişehir, İstanbul ve Antalya buna başladı. lakin diğer belediyelerde rastgele bir çalışma duymadım. İRAP temelinde üniversiteler, Lokal belediyeler, STK’lar, Uğraş odaları bütün kurumlara vazife biçiyor lakin tertibini büyükşehir belediyesi yapıyor. Ağustostan bu yana bir Kez çalıştaya Davet edildik, daha derli toplu, bütün aktörler toplanıp Birlikte devinim ederek yol haritası çizilmeliydi. Antalya’da bunun duyurusu yapıldı lakin yol haritasının Fazla sağlıklı ilerlediğini söyleyemem” diye konuştu.
‘İKİ AY SONRA HER ŞEY UNUTULUR’
2000’den evvelki yahut sonraki yapılar için net olarak riskli yahut risksiz denilemeyeceğine dikkati çeken Soner Akdoğan, yapıların risk durumunun tespiti için Bina envanterinin çıkarılması gerektiğini söyledi. Şayet bu yapılmıyorsa da yurttaşların oturdukları konutların risk durumunu kendilerinin öğrenmesi gerektiğini kaydeden Akdoğan, “Her sarsıntıdan sonra İMO’ların telefonları susmaz. ‘Bizim binamız riskli mi, değil mi’ Daimi telefonlar alırız. Bu hizmeti veren mühendislik firmalarının telefonları da susmaz lakin 2 ay sonra her şey unutulur” tabirlerini kullandı.
‘BURANIN MÜTEAHHİDİ ŞÖYLE SAĞLAMCIYDI’
Yurttaşlarda, ‘Ya binamız Fazla sağlam, duvara çivi çaktım girmiyor’, ‘Ben burayı yapılırken gördüm, müteahhit o denli bir demir attı ki, buranın müteahhidi şöyle sağlamcıydı’ üzere bilinçsizlikten kaynaklı inanılmaz bir itimat olduğunu kaydeden Akdoğan, şöyle devam etti:
“Kendim işin içindeyim ve bende bu itimat yok. lakin vatandaş duvara çerçeve asarken, tahminen bir kolona denk geliyor, ‘Biz bunun sıvasına çiviyi çakamadık’ diye yapının sağlam olduğunu duvara çaktığı çividen anlıyor. Yaşanan can kayıpları, manevi ve maddi yıkımın karşılığı yok. çok cüzi sayılara yapılabilecek süreçleri yalnızca duvara çivi çakma metoduyla binalarının sağlam olduğunu anlayan vatandaşlarımızın bilinçlenmesi lazım. Özellikle 2000 evvelki yapılardaki vatandaşlarımızın daha hassas, şuurlu olması gerekiyor.“
TEST İÇİN İKİ SİSTEM VAR
Yapıların zelzele risk durumları, performans tahlillerini inşaat mühendislerinin yaptığını belirten Akdoğan, bu noktada yurttaşların izleyebileceği iki yolu şöyle açıkladı:
“Birincisi 6306 sayılı ‘Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi’ hakkında kanun kapsamında bu işi yapan firmalar Mevcut ve Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın yetkilendirdiği ve internet sitesinde görülebilir. Bu resmi bir süreç, gittiniz 6306 sayılı Yasa kapsamında müracaatınızı yaptınız, binanız riskli ise 2 ay içinde binanın boşaltılması, yıkılması ve kendi imkanlarınız yahut bir müteahhitle anlaşıp binayı tekrar yapmanız gerekiyor. Bu süreç yapınız riskliyse dönüşü olmayan lakin süratli aksiyon alınan bir süreç.
İkinci yol, vatandaş gayriresmi, kendi binasının durumunu öğrenmek için bir tespit yaptırabilir. Hem Bakanlık hem İMO’dan bu firmaları öğrenebilir ve binalarının durumunu tespit ettirebilirler. Kendileri daha esnek bir yol haritası çizebilir. Burada güçlendirme de kıymetlendirilebilir. Her yapının yıkılacağı düşünülemez. çok Türlü güçlendirme metotları Mevcut ve bunlarda eskisi kadar Fazla kıymetli değil. Bu işin tespitini yapmakta insanların gözünü korkutacak, Fazla afaki sayılar değil. Karşısında kaybedebileceğimiz can, maddi ve manevi kayıpların bir karşılığı yok. O yüzden bu iki prosedürden birini tercih ederek tespitlerini yaptırmaları gerektiğini düşünüyoruz. Zelzeleye dayanıklılık testi fiyatları de binanın yüksekliği ve özelliğine nazaran 20 bin TL’den başlayıp 100 bin TL’ye kadar çıkabiliyor.”
Yorum Yok