“ÇEVREDEKİ İNSANLARIN HÜZNÜNÜ HİSSEDEBİLİRLER”
Seven, ıslak kümesine nazaran çocukların vefat kavramını nasıl anlamlandırdıklarını şu sözlerle paylaştı:
Küçük çocuklar mevt kavramını anlamakta zorluk çekerler.
0-2 yaşındaki bebekler; yakınlarının öldüklerini anlayamazlar Fakat onların yokluğunu ve etraflarındaki insanların hüzünlerini hissedebilirler. Böylelikle yakınlarında bulunan insanlara yansılar verirler.
3-5 yaşlarında çocuklar; soyut düşünemedikleri için vefatı tam olarak algılayamazlar. Tüm gövde işlevlerinin durduğunu anlamaya çalışırlarken ‘mezarda kim ona Yemek verecek?’ ‘nasıl su içecek?’ üzere sorular sorabilirler.
6-9 ıslak mevt kavramının anlaşılmasında bir geçiş yaşıdır. Çocuklar mevti; biyolojik işlevlerin durması ve bir bitiş olarak anlamaya başlarlar.”
“12 FARKLI TEPKİ”
Ölüm karşısında çocukların yaygın olarak şok, inanmama, endişe, itiraz, hissizlik yahut donup kalma hatta gülme üzere tepkiler verebileceklerini belirten Seven, çocukların etrafındakilerin vefatı karşısında nasıl yansılar gösterdiğini şu sözlerle sıraladı:
“Araştırmalarda mevt karşısında 12 farklı reaksiyon davranışı belirlenmiştir. Çocuğun vefat karşısında vereceği yansılar çocuğun yaşına, ölen kişinin yakınlık derecesine, çocuğun ölen bireyle bağının yapısına ve mevt nedenine nazaran değişir.
Korku: Çocuklar yaşadıklarından ve sevdikleri birinin mevti karşısında korktuklarını, güvendikleri büyükleri ile Daimi Birlikte olmak ve fizikî temas kurmak isteyerek gösterebilirler. Güvendiği yetişkini görmediğinde endişelenebilir, gece onlarla uyumak isteyebilir, ışığın Aleni kalmasını isteyebilirler.
Uyku zahmeti: çok genel görülebilir. Şayet uyku vefatı Tanım etmek için kullanılıyorsa çocuk uyumadan korkabilir. örneğin ‘uzun ve bir daha uyanamayacağı bir uykuya daldı’ biçiminde mevt açıklanmış ise çocuk uyumaktan korkabilir. Aynı formda çocuk uykudayken zelzele üzere travmatik bir Hadise yaşamış olması, Yine çocuğun uyumaktan korkmasına neden olur. Gün uzunluğu mevtten kederlenemeyen çocuklar bu yüzden fazlaca Hayal ve karabasan görebilirler, gece boyunca uyanabilir, ağlayabilir, inleyebilir yahut uykusunda konuşabilir.
Üzüntü ve hasret: Genelde çocuklar güç hislerle yetişkinler kadar yeterli baş edemediklerinden ıstırap ve hasret üzere hisleri kendilerinden Irak tutmaya çalışırlar. Bu çocukların üzülmediği yahut sevdiklerini özlemedikleri manasına gelmez. Çocukların keder müddetleri yetişkinlerinkinden daha kısa olduğundan yetişkinler çocukların kendileri kadar üzülmediklerini düşünebilir. Bu büsbütün yanlış bir inanıştır. Çocuklar üzülür ve Hasret duyarlar. Bu durum Fazla uzun yıllar da devam edebilir. Küçük çocuklar kültürel Yas uygulamalarının farkında olmadıklarından Yas durumu yönetme konusunda yetişkinlere nazaran daha yalnızdırlar.
Suçluluk: Kimi çocuklar vefattan kendilerinin Mesul olduklarını düşünürler. Bu his ve kanıların yanlış olduğu çocuğa Müsait bir lisanla anlatılmalıdır. Depremi çocuğun yaptığı bir kusur yahut durumla ilişkilendirip anlatmak ömür uzunluğu suçluluğun devam etmesine neden olabilir.”
“ÇOK Vakit GEÇMEDEN SÖYLENMELİ”
Çocuğa bir yakınının öldüğünün nasıl Anlatım edilmesi gerektiğini de aktaran Seven, şu formda sıraladı:
– Mevt haberi için Fazla Vakit geçmeden söylenmesi gerekir. Çocuklar kendi yakınlarından gelen problemlerle baş etmede daha başarılı oldukları için mevt haberini aile üyelerinden çocuğa yakın olan birinin vermesi daha gerçek olur.
– Vefat haberini verecek kişinin Aleni ve dürüst olması gerekir. Anlatacaklarına konsantre olmalıdır. Çocuğun soruları Aleni ve net formda cevaplandırılmalıdır. Dolambaçlı tabirlerden, abartmalardan, Gereksiz ilişkilendirmelerden yahut Sebep sunmaktan ve soyut tabirlerden kaçınılmalıdır. Bu durum çocuklar için Baş karıştırıcı ve aldatıcı olabilir.
– Ölümün uykuya ya da seyahate benzetilmesi çocuğun başını karıştırır. Zira çocuk uyuyan birinin uyanacağını, seyahate giden birinin Geri döneceğini düşünür. Mevtin ömrün sonu olduğunu ve ölen birinin asla Geri gelmeyeceğini çocuğa Müsait bir lisanla anlatmak gerekmektedir. Ölen kişinin Tüm gövde işlevlerinin durduğunu yani, soluk alamayacağını, Yemek yiyemeyeceğini, oyun oynayamayacağını da anlatmak gerekmektedir.
Yetişkinler çocukların mevt ile ilgili ne düşündüklerini anlamak için, çocukları Fazla dikkati dinlemelidirler. Çocukların sordukları soruların arkasında yatan telaşlara karşı hassas olmaları ve verdikleri yanıtlarla çocukları rahatlatmaları gerekmektedir.
“RUTİN TERTİBE DEVAM ETMESİ DAHA SAĞLIKLI”
Seven, Yas yaşayan çocuğa yaklaşımın nasıl olması gerektiğini ise şu tabirlerle kelamlarını bitirdi:
– Bağlanma için Değerli olan 0-2 ıslak periyotta bebeğin bağlandığı kişinin ölmesi bebek için Kıymetli duygusal sorunlara yol açabilir. Bu türlü bir durumda bebeğin hayatına, itimat vererek bebeğin gereksinimlerini vaktinde ve Müsait formda giderebilecek bir yetişkinin girmesi, bebeğin bu periyodu daha kolay atlatabilmesini sağlar.
– Çocukların hislerini ayrım etmelerine, hislerini isimlendirmelerine ve hislerini ayırt etmelerine Yardımcı olunmalı. Çocuklar, hislerini Aleni bir formda göstermeleri için desteklenmeli. Tıpkı vakitte yetişkinin de kendi his ve kanılarını çocuk ile paylaşması çocuğun his ve niyetlerini anlamlandırmasında destekleyici olacaktır.
– Yas yaşayan çocuklar tekraren tıpkı soruları sorabilir. Sabırla soruları yanıtlandırmak gerekir.
– Çocuk lisan ile Anlatım edemediği durumları fotoğraflarıyla ve oyunlarıyla gösterir. Bu sebeple çocuğun olanlarla ilgili fotoğraflar yapmasına ve oyunlar oynamasına taban hazırlanmalıdır. Çocuk tekraren tıpkı şeyleri çizebilir yahut oynayabilir. Bu çocuğun rahatlamasını sağlayacaktır.
– Bu Devre içerisinde çocuğun Öbür bir yere gönderilmesi Kıymetli toplumsal ve duygusal sorunlara yol açabilir. Çocuk vefatla ilgili süreci görmediğinden vefatı anlaması ve kabullenmesi daha Sıkıntı olabilir. Bu periyotta çocuğa en yakın olan şahıslarla kalması mümkünse rutin sistemine devam etmesi bu devri daha sağlıklı atlatması acısından kıymetlidir. Bu sebeple çocuğun en kısa vakitte kreş ya da okula gitmesine İmkan sağlanmalı.
– En kısa müddette olağanlaşma için Gerekli adımlar atılmalı; okul, olağanlaşma sürecini programlı bir biçimde yürütmelidir.”
Yorum Yok