Uluslararası Nakit Fonu (IMF) Yönetim Heyeti tarafından 22 Temmuz’da onaylanan, 28 Temmuz’da ilan edilen Toplumsal Cinsiyetin Anaakımlaştırılması Stratejisi, bütün dünyadan feministlerin reaksiyonunu çekti. Bu stratejiyi reddettiklerini duyuran feministler, #NotWithOurName (Bizim ismimize değil) etiketiyle kampanya başlattı.
Kadın Emekçi’den Sevgim Denizaltı’nın çevirisine nazaran Kampanya kapsamında, 6 Ekim’de IMF yöneticilerine hitaben kaleme alınan bir Aleni name yayımlandı. Mektupta IMF’nin, kurulduğu günden bu yana bayanları fakirleştiren, toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini derinleştiren siyasetler ürettiğine ve bu siyasetleri gelişmekte olan ülkelere dayattığına dikkat çekildi. Dünyanın dört bir yanından 170’in üzerinde feminist örgüt ile Fazla sayıda Müstakil feministin imzaladığı mektupta, IMF’nin toplumsal cinsiyet eşitliğini araçsallaştıran bu ikiyüzlülüğüne karşı feministlerin sessiz kalmayacağı vurgulandı.
“Feministler IMF’nin Toplumsal Cinsiyetin Anaakımlaştırılması Stratejisi’ni reddediyor: #BizimAdımızaDeğil” başlığını taşıyan Aleni name şöyle:
TOPLUMSAL CİNSİYET KAVRAMININ LİBERAL YORUMU
Biz, aşağıda imzası bulunan feminist örgütler, ağlar ve bireyler ismine, IMF’nin yeni Toplumsal Cinsiyet Stratejisi’yle ilgili Temel korkularımızı size yazıyoruz. Bu korkular, hem stratejinin içeriğine hem de belirtilen uygulama planlarına ilişkindir ve bizim bu stratejiyi şiddetle reddetmemizin nedenidir.
Birincisi; IMF, Üye devletlerinin yasal olarak bu yükümlülüklere bağlı olmasına rağmen, BM Şartı’nda ve memleketler arası insan hakları hukukunda yer Meydan insan hakları çerçevesine uymayı reddetme konusunda tarihi bir sicile sahiptir. IMF’nin kendisi, 1944’te Birleşmiş Milletler Bretton Woods Konferansı’nda, BM’nin himayesinde kuruldu. Münasebetiyle IMF’nin -BM’nin uzman bir kuruluşu olarak- BM Kuralı ile insan hakları dâhil memleketler arası hukuka Müsait devinim etme konusunda yasal sorumluluğu bulunuyor.
Bazı BM İnsan Hakları Raportörleri, IMF’nin ‘tüm insan haklarının birbiriyle bağlantılılığını ve bölünmezliğini’ kabul etmeyen toplumsal cinsiyet stratejisinin sıkıntılı yapısına dikkat çekti. Bunun yerine strateji, toplumsal cinsiyet eşitliği gündeminin metalaştırılmasını ve IMF siyasetleri nedeniyle teminatsız şartlarda yaşayan bayanların hayatlarının finansallaştırılmasını empoze etmek için toplumsal cinsiyet kavramının liberal bir yorumunu teşvik ediyor. Biz, feminist prensiplere bağlı örgütler olarak ‘Bizim İsmimize Değil’ diyoruz.
FON’UN TAVSİYELERİ BAYANLARI YOKSULLAŞTIRIYOR
İkincisi; IMF’nin bu stratejide toplumsal cinsiyete yönelik araçsal yaklaşımının bir özelliği de, bayanların işgücüne iştirakini dar bir nazar açısıyla, ekonomik büyümeye hizmet ettiği ölçüde ele alması. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) endeksleriyle ölçülen ekonomik büyüme göstergeleri üzerindeki nicel tesirine bakmaksızın, toplumsal cinsiyet eşitliğinin önceliğini ve geçerliliğini tanımıyor.
IMF’nin mali, nakdî ve yapısal siyaset tavsiyeleri ve değerlendirmeleri, bayanların ekonomik ve toplumsal hakları, geçim kaynakları ve refahı üzerinde –ampirik olarak belgelenmiş- Olumsuz tesirleri olan 40 yıllık kemer sıkma siyasetine dayanıyor. Bu nedenle Fon, yoksulluğun ve Fazla boyutlu eşitsizliklerin kadınlaşmasında tesirli oluyor. Ekonomik kalkınma stratejilerinin ise bayanlara hiçbir faydası yok. Örneğin, hükümetlerin sürdürülebilir kalkınma gayelerine ulaşma ve insan hakları yükümlülüklerini yerine getirme yetisi, milletlerarası kreditörlerin çıkarına Hariç borç ödemesine öncelik verilmesi yoluyla sistematik olarak baltalanırken, bunun sonucunda ortaya çıkan ayarlamaların ve tasarruf önlemlerinin bedelini marjinalleştirilen topluluklar ve Özellikle de bayanlar ödüyor.
IMF’nin hükümetlere tavsiyelerde bulunurken Temel öncelik olarak “ekonomik büyüme” üzerine yaptığı vurgunun –özellikle de insanların ve gezegenin refahının değil kârın öncelenmesi sonucunda ortaya çıkan çevresel tehlikeler bağlamında- modasının geçmiş olduğu da kanıtlandı.
BİR AVUÇ VARLIKLI diyar KARAR VERİYOR
Üçüncüsü; IMF’nin demokrasi açığı, onun gelişmekte olan ülkelerde toplumsal cinsiyet eşitliğini ve bayanların insan haklarını düzgünleştirme rolü için Müsait olmadığını gösteriyor. IMF’nin Yönetim Kurulu aracılığıyla yürüttüğü Yönetim düzeneği, tartışmasız biçimde G7 ülkelerine dönük. Dünyadaki neredeyse bütün ülkeler Üye olmasına Karşın ekonomik güç, oy Eda gücünü belirliyor. Bir avuç Güçlü ulusun hem IMF hem de Dünya Bankası’ndaki oyların yarısından fazlasını Denetim ettiği ve yalnızca ABD’nin Konsey kararları üzerinde veto yetkisine sahip olduğu eşitsiz ve demokratik olmayan bir karar alma süreci Laf konusu.
Birlikte dünya nüfusunun yüzde 85’ini oluşturan gelişmekte olan ülkeler ise azınlık hissesine sahip. şahıs başına düşen oy dağılımına bakarsak, eşitsizliklerin nitekim çok boyutta olduğu ortaya çıkıyor: Küresel Kuzey’deki ortalama bir kişinin sahip olduğu her oy için Global Güney’deki ortalama bir kişi, bir oyun sırf sekizde birine sahip. Bu ırksallaştırılmış bir eşitsizlik ve bugün milletlerarası iktisat idaresinin kalbinde görülen birçok ekonomik ırkçılık cinsinden biri.
Sonuç olarak, sömürge devrinde zenginleşen ülkeler artık global iktisadın kurallarını belirleme konusunda orantısız bir gücü ellerinde bulunduruyor. Eşitsizlik eşitsizliği doğuruyor.
IMF kurulurken Fazla az Küresel Güney ülkesinin, BM Bretton Woods Konferansı’ndaki kurum etkinliğinde kendilerini bağımsızca temsil edebildiğini not düşelim. Afrika kıtasından sadece Etiyopya Davet edilirken Hindistan, Britanya İmparatorluğu’ndan bir temsilci tarafından temsil edildi. Bu nedenle, IMF’nin sömürge mirasını ve bu mirasın hâlâ gelişmekte olan dünyayı nasıl şekillendirdiğini ve etkilediğini inkâr edemeyiz. Bunlar, IMF’nin Toplumsal Cinsiyeti Anaakımlaştırma Stratejisi’nin içeriğini ve uygulamasını da belirliyor.
ZAMBİYA VE SRİ LANKA’DA YAŞANANLAR ORTADA
Dördüncüsü; BM tüzüğüne dayalı insan hakları yükümlülüklerini yerine getirmek; ekonomik, toplumsal ve kültürel hakları gerçekleştirmek için var kaynakların azami ölçüde kullanımı da dâhil olmak üzere, yasal bir zorunluluktur. Yeniden de IMF, bir yandan ülke seviyesinde Kamu ve halkın temsilcileri tarafından legal kabul edilmeyen kemer sıkma rejimlerini uygularken, bir yandan da borçları hafifletme eforlarına ve borç iptali davetlerine aldırış etmeden gelişmekte olan ülkeleri borçlanmaya itiyor.
Ayrıca Global Güney için ‘borcun hafifletilmesi ve borç iptali, Çok vergilerin kaldırılması, artan gelir ve sermayenin vergilendirilmesi, yasadışı finansal akışlarla gayret vb.’ye dayalı feminist, adil, eşit bir kurtuluş için geliştirilen alternatifler, IMF tarafından izlenmiyor ve dengeli formda desteklenmiyor. IMF’nin kendi araştırması bile kemer sıkma siyasetlerinin başarısızlığına işaret ediyor, fakat bunun IMF’nin ülke bazlı koşulluluklarına[ii] yansıdığını görmüyoruz.
Bunun nihayet örneklerinden biri Zambiya’da yaşandı. Şartlılık, en fakirlere ziyan veren katma değer vergisini artırdı ve halk kesimini, alacaklılara ödeme yapabilmek için mali Çok Eda maksadıyla kesintiye uğrattı. Emsal bir durum, halk hizmetlerinin birçoklarının kemer sıkma tedbirlerinden etkilendiği, açlığın ve yoksulluğun giderek arttığı, ağustos ayı prestijiyle enflasyonun yüzde 64,3’e yükseldiği Sri Lanka’da görülüyor.
Bu ortada IMF’nin kendisi, ne bütün kreditörlerin katıldığı Fazla taraflı bir borcu tekrar yapılandırma düzeneğini ne de borç külfeti çeken ülkeler için manalı bir borç indirimi ve iptalini destekliyor. Borç sürdürülebilirliği, hayatın sürdürülebilirliğinden Evvel gelmemeli! Bu nedenle Borç Sürdürülebilirlik Analizi’nin (DSA) toplumsal cinsiyet eşitliği, insan hakları ve iklim değişikliğiyle ilgili taahhütler için Gerekli olan halk finansmanı değerlendirmelerini içermesi gerektiği açık.
DÜNYA NÜFUSUNUN YÜZDE 85’İ ‘KEMER SIKACAK‘
Beşincisi; halk hizmetleri ve dallarındaki bütçe kesintilerinin toplumsal cinsiyet eşitliği üzerindeki tesirleri, kamudaki maaşların azaltılmasının yanı Dizi azalan oranlı vergilendirme[iii] ve emek piyasasının esnekleştirilmesi, şu Lahza birçok gelişmekte olan ülkede Temel hizmetlere erişimin azalması, geçim kaynaklarının yitirilmesi, fiyatsız emeğin ve Vakit yoksulluğunun artması yoluyla gerçekleşiyor.
‘Kemer Sıkmaya Son: Bütçe Kesintileri ve Ziyanlı Toplumsal Islahatlar Üzerine Global Rapor’ isimli yeni bir rapor, dünya nüfusunun yüzde 85’inin, 2023 yılında da kemer sıkma tedbirlerinin pençesinde yaşayacağını gösteriyor. Bu eğilim, global nüfusun yüzde 75’i (129 ülke) için en az 2025 yılına kadar devam edecek üzere görünüyor.
Gelişmekte olan dünyada, tarihi olarak fiyatsız bakım iktisadını destekleyen kilit ehemmiyetteki maliye siyaseti araçları, halk sistemleri ve hizmetlerine yönelik eksiksiz formda sürdürülen uzun vadeli halk yatırımlarıdır. IMF’nin kredi kayıtları, izleme ya da teknik danışmanlık yoluyla ‘mali uyum’ üzerindeki ısrarlı vurgusu, tam da bu Cin mali araçları baltalıyor.
Örneğin hemşirelerin yüzde 85’inin bayan olduğu Ekvador’da, 2019 yılında yaklaşık 3 bin 680 sıhhat çalışanı işten çıkarıldı. Bu sayı, kamudaki Yekün işten çıkarmaların yüzde 29’una tekabül ediyor. Bu işten çıkarmaların 2020 yılında Covid-19 kaynaklı vefat oranını nasıl artırdığına ait ampirik ispatlara karşın, Temel Kamu sıhhati çalışanlarının işten çıkarılması 2020 ve 2021’de de devam etti.
‘PEMBEYE BOYAMA’ PROGRAMI
Altıncısı; bu toplumsal cinsiyet stratejisi, ‘sorun’un Fazla yanlış ve tehlikeli bir biçimde yanlış teşhisine dayanıyor. IMF’nin görüşüne nazaran, kalıcı toplumsal cinsiyet eşitsizliği, makroekonomik siyasetle sırf teğetsel olarak alakalıdır. Halbuki aslında, IMF’nin izlediği ve uyguladığı makroekonomik siyasetler bu eşitsizliklerin Temel nedenidir. Önde gelen memleketler arası bir finans kurumu olarak IMF, Küresel Güney’de bayanların insan haklarına yönelik ihlallerden sorumludur.
IMF’nin önerdiği ‘çözüm’; insan hakları, cinsiyet eşitliği ve çevresel kriterler merceğiyle Fon’un portföyüne yönelik bir İç revizyonu içermediği üzere, tıpkı siyaset çerçevesini ziyanlı tesirleriyle, ülkelerin politik alanına daha Çok iç olarak sürdürmeyi öneriyor. Bunun sadece sorunu daha da kötüleştireceği açık.
Yedincisi; bu yeni stratejinin içeriği, gelişmekte olan ülkelerin siyaset alanına ve ekonomik egemenliğine daha Çok tecavüzü teşvik eden bir ‘pembeye boyama’ (pinkwashing) programını gösteriyor. Bu haliyle Toplumsal Cinsiyet Stratejisi, sıkıntılı bir ‘görev genişlemesi’ni temsil ediyor. Bir Kurum olarak Fon’un, toplumsal cinsiyet uzmanlığına ve Strateji dokümanında de belirtilen Gerekli yetkiye sahip olmadığını vurguluyoruz. Feminist iktisat anlayışının ve profesyonel eğitimin eksikliği, IMF’nin bayanların insan hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliğini yapan bir formda ele alma konusundaki meşruiyetini Önemli biçimde sorgulatıyor.
TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİNİ ARAÇSALLAŞTIRIYOR
IMF’nin Varlıklı ülkelerin ve finansal piyasa aktörlerinin Menfaat ve önceliklerine hizmet etme konusundaki tarihi sicili ve kendi portföyüne ait hesap verebilirliğindeki eksiklik (aynı vakitte çevresel bütünlük kriterlerine uymuyor ve bu nedenle hâlâ biyoçeşitliliğe ziyan veren, fosil yakıta dayalı yatırımları teşvik ediyor), bize toplumsal cinsiyet eşitliğinin, rastgele bir uzmanlık olmaksızın açıkça ülke seviyesinde liberal tedbirleri daha Çok dayatmak için kullanıldığını düşündürtüyor.
IMF Toplumsal Cinsiyet Stratejisi sıkıntılıdır, zira Küresel Güney ülkeleri için yeni mali koşulluluklar yaratmak gayesiyle bir başlangıç noktası olarak toplumsal cinsiyet eşitliğini Özellikle seçerek araçsallaştırıyor. IMF’nin, on yıllardır bütün dünyadan toplumsal hareketler ve ilerici akademik çevreler tarafından eleştirilen yeni sömürgeci ve patriyarkal dinamiklerini pekiştiriyor.
Ayrıca toplumsal cinsiyet konusunda “tavsiyelerde bulunmak” için Ulusal seviyede IMF işçisinin artırılmasını teşvik etmek, IMF’nin makroekonomik istikrar ve milletlerarası para-maliye siyaseti işbirliğiyle ilgili yetkisinin Fazla ötesine geçiyor. Bu yetki ihlalinin yanı Dizi -CEDAW, Pekin Platformu, sürdürülebilir kalkınma gayeleri, bayan hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliği üzerine çalışan Ulusal bakanlıklar ve Lokal seviyede feminist/kadın hareketleri gibi- kurumsal düzenekler, yasal düzenlemeler ve esaslı süreçlerin oluşturduğu var birikimi de baltalıyor.
ÖNCE KEMER SIKMA SİYASETLERİNE nihayet VER
1-Toplumsal cinsiyet eşitliğini ve bayan haklarını ilerletmenin bir aracı olarak IMF’nin Toplumsal Cinsiyet Stratejisi’ni reddediyoruz. IMF’yi, on yıllardır mali konsolidasyon[v], enflasyon hedeflemeleri ve yapısal ıslahat koşulluluklarıyla toplumsal cinsiyet eşitliği ve bayanların ekonomik/sosyal hakları üzerinde yarattığı tahribatı ele almaya çağırıyoruz. Şayet IMF hakikaten toplumsal cinsiyetle ya da toplumsal cinsiyet eşitsizlikleriyle ilgileniyorsa, gelişmekte olan ülkelerde toplumsal cinsiyet eşitliğine katkıda bulunacak olan şey, Özellikle de çoklu ve kesişen krizlerin yaşandığı bu devirde, IMF’nin kemer sıkma siyasetinde yapılacak sistematik değişikliktir.
2-Bu stratejiye ait ilgili aktörlerle, Özellikle de gelişmekte olan ülkelerden feminist örgütler ile bayan ve kız çocuklarının insan hakları örgütleriyle kapsamlı bir Fikir alışverişinde bulunulmamış olmasını kınıyoruz.
3-IMF’nin, feminist hareketin Mevcut olan uzmanlığını, bayan hareketinin on yıllardır süren gayretiyle kazanılmış ilerici kurumsal düzenekleri baltalayarak, gelişmekte olan ülkelerde varlığını büyütmek için ileri sürdüğü sömürgeci mazeretleri Özellikle reddediyoruz.
4-IMF’nin Özellikle ekonomik kriz ve gerileme periyotlarında mali konsolidasyona yönelik tavrı hakkında Önemli bir kıymetlendirme başlatmasını talep ediyoruz.
5-IMF’den insan haklarıyla uyumlu; ekonomik, toplumsal cinsiyet, çevresel ve dağılım adaleti unsurlarıyla dengeli olacak halde kendi idaresi, düzenekleri ve siyasetlerinde İç revizyon başlatmasını talep ediyoruz.
Yorum Yok