Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Lideri Orhan Turan, dövizi ve yurtiçi fiyatlarını Denetim altında tutmak emeliyle piyasalara yapılan müdahaleler ve getirilen düzenlemelerle birlikte fiyat oluşumlarının ekonomik rasyonelden koptuğunu vurguladı.
Seçim devrinde siyasi partiler ortası rekabetin, kutuplaşmayı telafisi Güç bir noktaya taşımamasını temenni ettiklerini lisana getiren Turan, “Maalesef 2023’te Güçlü bir istihdam ve refah yaratan bir büyüme süreci beklemiyoruz. Seçime kadarki periyotta var eğilimlerin devam edeceğini öngörüyoruz. Yılın ikinci yarısı ise her şeyden Evvel iktisat siyasetlerinin çerçevesine ait bir belirsizlik içeriyor” dedi. özel kesimin yatırım finansmanı meseleleri aşılamadığı sürece enflasyonla gayrette manalı ve kalıcı muvaffakiyet sağlanamayacağına dikkat çeken TÜSİAD Lideri Orhan Turan ile endüstricinin problemleri ve iktisattaki nihayet gelişmeleri konuştuk.
HAYALİMİZ ADİL BİR TÜRKİYE
– Bu Yıl Cumhuriyetin 100. yılı kutlanacak. Nasıl bir Türkiye hayaliniz var?
Cumhuriyetimizin ikinci yu¨zyılında refahın adil bic¸imde dagˆıldıgˆı, insani kalkınmasını sagˆlamıs¸ bir Türkiye Düş ediyoruz. Hukukun u¨stu¨n oldugˆu, demokrasiyi yas¸am üslubu haline getirmis¸, toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşmış bir Türkiye hayalimiz var. Etrafla uyumlu, dijital ve yes¸il do¨nu¨s¸u¨mu¨ bas¸armıs¸, bilimde üniversal standartları yakalamıs¸, AB entegrasyonunu sağlamış, özetle gelis¸mis¸, saygın, adil ve c¸evreci bir Tu¨rkiye hepimizin ortak umudu.
TÜSİAD olarak bu hayalin gerçekleşmesine katkı sağlamak için, yüzüncü yılımızda yeni bir proje başlatıyoruz. Bir münakaşa platformu başlatıyoruz. Cumhuriyetin kuruluşundaki Lokal kongrelerden ilham aldık. Türkiye’nin farklı bölgelerinde düzenleyeceğimiz toplantılarda şu dört soruya daima Birlikte karşılık arayacağız: Cumhuriyeti ve demokrasiyi Bir arada nasıl güçlendireceğiz? Global dönüşümlerde Ulusal stratejimizi nasıl konumlandıracağız? Çevreyi koruyan bir kalkınma nasıl olmalı? Refahı artırırken bölüşümü daha adil nasıl yaparız? Biz yalnızca söylemenin değil, toplumun farklı kesitleriyle söyleşmenin değerli olduğunu düşünüyoruz. Hangi inançtan, etnik kimlikten, sınıftan, hangi cinsiyetten olursak olalım, her kısmın ümit ve hayallerini içeren ortak bir istikbal noktasında birleşmeyi hedefliyoruz.
SAĞDUYU ŞART
– Parti kapatma, siyasi yasaklar, kutuplaşma.. Seçime giderken gündemin anne hususları bunlar oldu. Sizin asıl beklentiniz nedir?
Maalesef geçtiğimiz seçim periyotlarında olduğu üzere bu seçim periyodunda de siyasi tansiyonun yükselmesine Şahit oluyoruz. Siyasette lisan ve üslup da yapan olmaktan uzaklaşabiliyor. Seçim devrinde siyasi partiler ortası rekabetin, kutuplaşmayı telafisi Sıkıntı bir noktaya taşımamasını temenni ediyoruz. Sağduyudan uzaklaşmadığımız, ülkemizin geleceği için önceliklerin gündemde olduğu bir seçim periyodu geçirmeyi Ümit ederiz.
FİNANSMAN SORUNU AŞILMALI
– Finansman konusunda zorluklar bu Yıl sürüyor mu?
Finansman konusundaki zorluklar ağırlaşarak devam ediyor. Gerçek dalın finansmana erişimine regülasyonların Fazla Aka tesiri oluyor. Regülasyonların getirdiği kısıtlar altında bankalar tüketici kredilerine tartı veriyor. Bu da siyaset nema oranının Biricik haneye düşürülmüş olmasının ekonomik sonuçlarına dikkatle bakmayı gerektiriyor. Yüksek enflasyona karşılık, cansız büyüme. Yatırım yapılamaması yalnızca bu periyodun değil istikbal periyodun büyümesini de hudutlar. Enflasyonla çabayı de zorlaştırır. özel dalın yatırım finansmanı meseleleri aşılamazsa ne enflasyonla gayrette kalıcı muvaffakiyet sağlanabilir ne de iktisat sağlıklı bir büyüme patikasına girebilir.
REFORM LİSTESİ KABARIYOR
– Seçim iktisadı devrede. EYT, KGF kredileri, yeni Hane kampanyaları… Bunlar Amel dünyasının beklentilerini ne derece karşılıyor?
Bunlar hiç elbet talep üzerinde tesirli olacak adımlar. Esasen Türkiye iktisadı bir müddettir İç Öğrenci dayalı büyüme sürecinde. Tüketici kredileri ve perakende bölümüne ait endeksler tüketim talebindeki canlılığı gösteriyor. Lakin arz tarafında birebir şeyi söyleyemiyoruz. Sanayi üretimi geriliyor. Enflasyonun yüksek seyrettiği bir ortamda, talebi desteklerken Şayet üretim talep kadar artamazsa enflasyonist döngünün önüne geçilemez. Üretimin ve yatırımların canlanması için öncelikle makroekonomik istikrarın sağlanması gerekiyor. Akabinde da üretim yapısının daha Çok katma değer üreteceğimiz biçimde değiştirilmesini sağlayacak yapısal ıslahatların uygulanmasına gereksinim var. aksi halde global rekabet gücümüzü koruyamayacağız. Üretimde yapılması gerekenler eğitimden ilim ve teknolojiye, istihdamdan Sanayi ve tarıma kadar geniş bir siyaset alanına yayılıyor. Bunların üzerine Daimi yenileri ekleniyor. Dijitalleşmenin asimetrik tesirlerine ve iklim değişikliği ve çevresel sıkıntılarla uğraşa kadar Ahenk göstermek gereken Fazla sayıda yeni başlık var. Yapısal ıslahatları geciktirdikçe liste yeterlice kabarıyor. Dünyada Fazla süratli bir değişim var. Buna adapte olacak adımları süratle atmamız gerekiyor.
HESAPLAMA ZORLAŞTI
– Şu anda gerçek bölümün yaşadığı can yakıcı Temel sorunlar nelerdir?
En Temel sorun belirsizlik. Belirsizliğin bir boyutu var iktisat siyasetleri ile devam edilip edilmeyeceğine ait. Belirsizliğin bir diğer boyutu da var durumda piyasa işleyişinin ve piyasa sinyallerinin zayıflamış olması. Dövizi ve yurtiçi fiyatları Denetim altında tutmak maksadıyla piyasalara yapılan müdahaleler ve getirilen düzenlemelerle birlikte fiyat oluşumları ekonomik rasyonelden koptu. Piyasaların resen istikrara gelme özelliği artık çalışmaz oldu. Bu Özel kesim açısından risk ve getiri hesaplamaları yapabilmeyi Fazla zorlaştırıyor. Belirsizlik yatırım kararlarının ertelenmesine, bu da üretim, istihdam ve büyümenin zayıflamasına yol açıyor. İktisatta kararların sağlıklı biçimde alınabilmesi için göreceli fiyatların piyasa dinamiklerini yansıtması gerekiyor. Yani tesirleri bilinebilen ve hesaplanabilen genel kabul gören iktisat siyasetleri çerçevesine Geri dönmeliyiz.
ENFLASYON ÇİFT HANENİN çok ÜSTÜNDE OLACAK
– Baz tesiriyle enflasyonda düşüş Laf konusu. Bu Yıl enflasyon öngörünüz nedir ve orada ne Cin riskler var?
Evet enflasyonda öngördüğümüz üzere baz tesirine dayalı bir düşüş var. Lakin TÜFE enflasyonu yüzde 65’e gerilemiş olmasına Karşın Besin ve sıhhat üzere kalemlerdeki artışlar yüzde 80’e yaklaşıyor. Bu da hissedilen enflasyonun daha yüksek olduğunu düşündürüyor. İTO’ya nazaran İstanbul’da yıllık enflasyon yüzde 93. Bu nedenle enflasyon bir ölçü daha yavaşlasa da bunun refah artırıcı tesirini hissetmiyoruz. özel kapsamlı TÜFE göstergelerinde de artış oranları yüksek seyretmeye devam ediyor. Bu da enflasyonun Biricik haneli düzeylerin bir epey üzerinde seyredeceğini gösteriyor. Zira Nakit siyaseti olmadan Biricik başına makro ihtiyati siyasetlerle yapılan enflasyonla çabanın hudutları var. Kesinlikle Nakit siyasetini enflasyonu Biricik haneye indirme gayesi doğrultusunda tekrar formüle etmek gerekiyor. Bunu maliye siyaseti ve yapısal ıslahatlarla da desteklemek kural.
2023’TE REFAH YARATAN BÜYÜME BEKLEMİYORUZ
– 2023 Türkiye iktisadı açısından nasıl geçecek, bu yıla ait plan yapabildiniz mi, öngörüleriniz neler?
Maalesef 2023’te Güçlü bir istihdam ve refah yaratan bir büyüme beklemiyoruz. Bu Yıl Türkiye iktisadını iki alt devirde düşünmek yerinde olur. Seçime kadarki devirde var eğilimlerin devam edeceğini öngörüyoruz. Enflasyon kısmen gerileyerek bir platoya oturacak. Büyümeyi talebi destekleyen siyasetler şekillendirmeye devam edecek. Yılın ikinci yarısı ise her şeyden Evvel iktisat siyasetlerinin çerçevesine ait bir belirsizlik içeriyor. Tekrar piyasa iktisadı çerçevesine mi dönülecek yoksa konvansiyonel olmayan siyasetler ile piyasa ve fiyatlama üzerindeki yönlendirmeler devam mı edecek? Her iki durumun orta uzun vadeli sonuçları birbirinden Fazla farklı olur. Lakin her iki durumda da 2023’ün ikinci yarısında büyüme muhtemelen Hız keserken itici Sıkıntı İç talepten Hariç Öğrenci kayacak. Zira yılın ikinci yarısında dünya iktisadında toparlanmanın hızlanmasını ve ihracatın canlanmasını bekliyoruz. Büyümedeki yavaşlama, Avrupa’nın resesyondan çıkması ve kuvvetli hizmet gelirleri cari açığı da sonlar. Makroekonomik istikrara dönük bir siyaset çerçevesi belirlenmezse yılın ikinci yarısında enflasyonun aşağı düzeylere inme eğilimini devam ettirmesini beklemiyoruz.
Yorum Yok