Türkiye’nin Doğu, Güneydoğu, Akdeniz, dahil Anadolu ve Karadeniz bölgeleri, Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki sarsıntılarla sarsıldı. Sarsıntılar, yıkımlara, vefat ve yaralanmalara yol açtı.
Depremlerin akabinde bölgede grubuyla incelemelerde bulunan DEÜ DAUM Müdürü ve yerbilimi Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, DEÜ Su Kaynakları İdaresi ve SUMER Müdürü, İnşaat Mühendisi Prof. Dr. Okan Fıstıkoğlu ve SUMER Yönetim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Celalettin Şimşek, yıkıcı zelzele sonrası tekrar yapılaşma konusunda açıklamalarda bulundu.
Prof. Dr. Hasan Sözbilir, yıkımın yüksek olduğu vilayet, ilçe, köy, mahalle seviyesinde makro ölçekten mikro bölgeleme ölçeğine hakikat yerleşime uygunluk manasında jeolojik- jeoteknik ve taban etütlerinin yapılması gerektiğini söyledi.
‘BİLİM KONUŞSUN, NEREYE YERLEŞMEMİZ GEREKTİĞİNE KARAR VERSİN’
Prof. Dr. Sözbilir, bu etütlerde her türlü afet tehlikesi; sel, kütle hareketi, heyelan, yüzey faylanması tehlike jenerasyonuna yakınlık ve gibisi üzere doğal afet tehlike seviyesini gösteren 1/1000 ölçekli yerleşime uygunluk haritalarının Fazla süratli ve en gerçek biçimde bilimsel kontrol sistemi kapsamında üretilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Buradan çıkan sonuçlara nazaran seçilen alanlarda kentin rengi, dokusu, deseni ve kültürel yapısına nazaran mimari ve statik projelerinin çizilmesinde fayda olduğunu kaydeden Prof. Dr. Sözbilir, “Bunu yaparken Türkiye ölçeğinde üniversitelerimizde bulunan ve zelzelenin farklı bahislerinde uzman olan ilim insanları Vilayet seviyesindeki komiteler biçiminde niyetlerini belirtsinler hem devlete ve hem de halka yol göstersinler. Velhasıl ilim konuşsun, nereye yerleşmemiz gerektiğine onlar karar versin. Devlet de bilimin ışığında ilerleyerek, her türlü afete dirençli kalıcı konutları yapabilsin” diye konuştu.
‘BİRBİRİNDEN BAĞIMSIZ TESİSLER OLUŞTURULMALI’
İnşaat mühendisi Prof. Dr. Okan Fıstıkoğlu, “Afet bölgesinde DEÜ İnşaat Mühendisliği Kısmı’ndan arkadaşlarımızın çalışmaları sürüyor. Hasar tespit çalışmalarıyla ilgili faaliyetler yapıyorlar. Bölgeden edindiğimiz birinci tespitler bize inşaat mühendisliğiyle ilgili uygulama problemlerinin ön planda olduğunu ortaya koyuyor. Beton kalitesi ve demir uygulamalarıyla ilgili ıstırapların olduğunu gösteriyor. Yapılan incelemelerde hasarların daha Fazla alüvyon yerler üzerinde gerçekleştiği, uygulama yanılgılarıyla hasarın boyutlarının arttığını görüyoruz. Geçmişte tarım alanlarının yapılaşmaya açılmasının Olumsuz tesirleri görülüyor. Bu yıkımda, içme suyu ve kanalizasyon sistemleri üzere altyapı tesisleri de etkilenmiş. Münasebetiyle kentin tekrar toparlanması vakit alıyor. Gelecekte bu tesisler planlanırken daha kompakt, birbirinden Müstakil tesisler oluşturulmalı. Kentleşmede Uğraş odaları ile Lokal ve merkezi idarelerin Bir arada çalışması önemli” dedi.
‘HATAY’IN DEĞERLİ KISMI GEVŞEK MATERYAL OLAN ÇÖKÜNTÜ ALANINDA’
Yer altı suları uzmanı Prof. Dr. Celalettin Şimşek ise “Bölgede Aka bir yıkım oldu. Yer altı tesisatları, kanalizasyon sistemleri, akaryakıt istasyonları kimyasal üretim yapan fabrika ve atölyelerin birden fazla yıkıldı. Bunların birçok ise maalesef düz ovadaydı. Bu düz ovalar ayrıca ‘alüvyon akifer’ dediğimiz yer altı suyu sağladığımız alanlar, tarım alanları. Münasebetiyle yıkımdan sonra yer altı suyunun kirlenme riski ortaya çıktı. Bu da zelzelenin yarattığı ziyanlardan biri” diye konuştu.
“İnsanoğlu evvelce beri ovalarda tarım, yüksek yerleri ise yerleşim yeri olarak planlıyordu” diyen Prof. Dr. Şimşek, “Son 50 yıldır bu durum değişti. Hasebiyle karşımıza Aka bir risk çıktı. Zelzeleden sonra yeni yapılaşma için kayalık yerlere yönelmeliyiz. Düz ovaları tarıma ayırmalıyız. Bu yıkımda Aka tahribat oldu. İçme suyu tesisatları harap durumda. Kâfi suyu şu Lahza sağlayamıyoruz. Hatay kentinin Değerli bir kısmı ova kesitinde yer alıyor. Burası çöküntü alanı. Yıllardır akarsular buraya çakıl, kum ve kil taşımış. Gevşek bir materyalin bulunduğu çöküntü alanı. Gevşek bir yer olduğu için kentleşme açısından Müsait bir Meydan değil. Ayrıyeten burası taşkın için de riskli bir yer. Bu nedenle yeni kentleşme alanları mevzunun uzmanı bireylerle oluşturulmalı” açıklamasında bulundu.
Yorum Yok