Kahramanmaraş’ta yaşanan ve 11 ili sarsan sarsıntının akabinde gözler, İstanbul’a çevrildi. Bazen zelzele uzmanına nazaran eli kulağında olan 7 şiddetindeki sarsıntının korkusu artarken yaşadığı binalarda kendini inançta hissetmeyen yurttaşın ise eli kolu bağlı. Kiracı yüzde 160 artan kiralar nedeniyle inançlı bir konuta geçmeyi Düş bile edemezken, mesken sahiplerinin ise yenileme için en az 1 milyon TL’yi gözden çıkarması ya da daha Ufak meskene razı olması gerekiyor.
Depreme Amade olmadığı bütün kurumlar tarafından kabul edilen İstanbul’da, Büyükşehir Belediyesi (İBB) hasarın boyutunu saptayacak yeni bir seferberlik başlattı. Bu kapsamda geçen hafta İBB genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce bilançoyu açıkladı. Buna nazaran İstanbul’da 318 yapı zelzele olmadan çökme tehlikesi içinde. İstanbul’da 1.1 milyon konutun bulunduğunu söyleyen Gökçe, bu binaların yüzde 70’inin ise 1999’dan Evvel yapıldığını belirtiyor.
Kandilli Rasathanesi’nin derlediği datalara nazaran ise İstanbul’da 2000 ve öncesinde yapılan yapı sayısı 818 bin
adet. Olası 7.5 ve üzeri şiddetli bir sarsıntıda hafif, orta, ağır ve Fazla ağır hasar alması beklenen yapı sayısı 491 bin. Bu binada oturanların sayısı da 6.2 milyon kişi.
“DAİRE BAŞI 1 MİLYON TL”
İstanbullular var binalarını Denetim ettirseler bile yenileme süreci oldukça sıkıntı. İBB’nin nihayet günlerde desteklemeye başladığı zelzele dayanıklılık testinde riskli çıkması halinde yapı yıkılmak zorunda. İstanbul Anadolu Yakası’nda yerinde dönüşüm projeleri yapan Avşin Aras Bina sahibi Mevlüt Aras, 2000 hatta 2007 öncesi binaların Aka çoğunlukla çürük çıkacağını söylüyor. Bu durumda binaların en geç 6 ay içinde yıkıldığını belirten Aras, “Yeniden inşaa edilecek yapı için daire başı en az 1 milyon lira üzere bir masraf çıkıyor. Bu da var yönetmeliğe nazaran üretimde çıkan fiyat. Artık Kahramanmaraş zelzelesinden sonra yeni yönetmelik bekliyoruz, orada maliyetler daha da artmış olabilir” diyor.
KİRACI ÇARESİZ
1 milyon lira ödeyemeyecek durumdaki yurttaşların önündeki öteki seçenek müteahhitle anlaşıp kat karşılığı binayı yenilemek. İnşaat yüksek mühendisi Hüseyin Arslan, “Bu durumda da metrekareler Fazla küçüldüğü için beşerler kabul etmiyor. Haklılar da 100 metrekare mesken, 50 metrekareye kadar düşebiliyor” yorumunu yapıyor.
Deprem bekleyen yurttaşlar ise huzursuz ve çaresiz. 30 yaşındaki Oğuzhan Akbulut kiracı. 3 yıldır oturduğu meskene güvenemiyor. Fakat iki yılda yüzde 100’ü geçen kira artışları yüzünden riskli yapı konusunda bir adım atmasının imkânsız olduğunu söylüyor. Akbulut, “Bunu dillendiremiyorum bile. konut sahibine meyyit taklidi yapıyorum, beni hatırlayıp meskenden çıkarmasın diye. Kiracı olarak başvursam binaya yıkım kararı çıksa ne yapacağım. Bulabileceğim en ucuz konut 12 bin lira” diyor.
Fulya’da yaşadığı konutun eski olduğunu söyleyen konut sahibi şair Korkmaz ise devayı sağlam bir konuta çıkmakta bulmuş ancak konutunu de kiralayarak. “Dönüşüm istedim lakin binamızdaki beşerler parayı ödeyemeyeceklerini söylediler. Biz de meskeni kiraya verdik o kira ile Üsküdar’da yeni binaya geçtik mecburen” dedi.
600 BİN İNSANI KURTARALIM
İBB iştiraklerinden KİPTAŞ genel Müdürü Ali Kurt’un teklifleri ise şöyle:
– TOKİ konutları için Müsait ödeme şartlarını bize verin İstanbul’u yenileyelim.
– Yurttaşa ucuz krediler sunulması gerek. Biz yapıyoruz lakin devletimizin elinde Fazla daha kuvvetli imkânlar var.
– İstanbul Yenileniyor projemize 600 binden Çok insan başvurdu. İmkân verilsin bu insanları kurtaralım.
FİNANSIN KALBİNİ TAŞIMAYIN
İstanbul’da Aka zelzele beklenirken uzmanlar ısrarla kenti boşaltmak ve nüfusu azaltmak gerektiğini söylüyor. İktidar ise tam aksisi nüfusu ağırlaştıracak siyasetler üretiyor. Bunların sonuncusu İstanbul Finans Merkezi oldu. halk bankaları ve Merkez Bankası’nın taşınacağı merkeze aileleriyle Bir arada 100 bin şahıs gelecek. KİPTAŞ genel Müdürü Ali Kurt, şunları söylüyor: “Tüm merkezlerin bu kadar riskli bir bölgede toplanması yanlışsız değil. Bir zelzele olursa ekonomik olarak ülkenin fişini çekeriz. Bir de finansın kalbi olur da bu kalp yıkılırsa ne olacak?”
Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Lideri Pelin Pınar Giritlioğlu da şöyle konuşuyor: “İstanbul’un artık daha Çok yük kaldırması Muhtemel değil. Finans merkezi hayata geçtiğinde etraftaki gayrimenkullerde çok değer artışları meydana gelecektir. Daha şimdiden spekülatörler bu beklenti içindedirler.”
İŞ DÜNYASI YENİ ROTA ARIYOR
Beklenen zelzelede ülkenin iktisadının de Aka yara alması bekleniyor. Üretimin yüzde 50’si ile vergi gelirinin yüzde 55’i Marmara Bölgesi’nde bulunuyor. Bu durumun Aka risk barındırdığını söyleyen Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Lideri Süleyman Sönmez, 2022 yılında bir zelzele raporu hazırladıklarını hatırlatarak tekliflerini sıraladıklarını söylüyor. Buna nazaran her ilin rekabette kuvvetli taraflarının belirlendiğini söyleyen Sönmez, “Hem o vilayetleri kalkındırmak hem de körfeze sıkışan sanayiciye yeni bir rota bulabilmek için çalışıyoruz. Endüstriyi yaymalıyız. TOKİ konut yapar üzere bu vilayetlere Sanayi bölgeleri yapabilir ve endüstricinin taşınmasının önündeki en Aka Mani olan arazi maliyeti aşılabilir. Böylelikle istikrarlı bir kalkınma yaşanır ülkede” diyor.
Sönmez, ayrıyeten Tüm yetkililerin mümkün İstanbul sarsıntısına hazırlık için hemen devreye girmesi gerektiğini söyledi.
Yorum Yok