Üretimde tasarruf sağlanırken paraların tartıları da değişti. 1 lira, 8.2 gramdan 6.6 grama geriledi. 50 kuruşsa 6.8 gramdan 5.5 grama düştü. Paranın kalınlığı da yaklaşık yarım milim oynadı.
1 liranın gramajının değişmesi, madeni paraların tartısına nazaran hisli bir formda ayarlanıp çalışan otomatları etkiledi. Metal Nakit ile çalışan otomatların gramajı düşmüş 1 TL’leri Nakit üstü olarak verdiği ve parayı tanımlayamadığı görüldü. 1 TL’nin tartısının değişmesi nedeniyle binlerce otomat yine ayarlandı.
“MALİYETLERİ KURTARDIK”
Gramaj değişikliğiyle ilgili bilgi veren Darphane ve Damga Matbaası genel Müdürü Abdullah Yasir Şahin, “Gramajı ile oynadık, içerisinde bulunan krom, nikel üzere madenlerin alaşımı ile oynadık. Yüzde 20 civarında paranın gramajını düşürdük. 1 TL, 8.2’den 6’lı sayılara indirmiş olduk. Gramajı düştü denilen Hadise bu. 1 buçuk milyar adet ile 950 milyon adet ortasında yıllık metal Nakit üretiyoruz. Bizim bu üretmiş olduğumuz metal paralardan devletin nihayet 2022 yılında 600 milyon TL bir kaybı Laf konusuydu. 1 milyar 250 milyon adet ürettiğimiz paradan Dolayı onun alım gücüne nazaran, maliyetleri 600 milyon lira daha fazlaydı. Devletin bu kaybını önlemek niyetiyle alaşımla ve içerisindeki madeni alaşımlarla oynayarak fiyatları olağana çektik. Şu Lahza maliyetleri kurtardık aslında. Yapılmış olan süreç budur” dedi.
Hurdacıların haksız yarar ettiği argümanlarına Cevap veren Darphane ve Damga Matbaası genel Müdürü Şahin, “Bu büsbütün spekülasyon zira 1 lirayı 1 liraya Meydan insan bunu ayrıştırmak için Sonuç prestijiyle eritecek. Bu ayrıştırma maliyetleri ile Birlikte muhtemelen 1 buçuk liraya mâl edecek. 1 buçuk liraya mâl edilen şeyi kaça satacak. Münasebetiyle bu spekülasyondan Öbür bir şey değil. Büsbütün ülkemizin ve paramızın prestijini düşürmek için yapılan paylaşımlar” diye konuştu.
“YENİ PARALARI GÖNDERİYOR”
Şahin, birtakım otomat üreticilerinin şikayetleriyle ilgili ise “Otomatlarla alakalı olarak, parayı çıkartmaya karar verdiğimiz Vakit Merkez Bankası ile Bir arada çalışıyoruz. Üretmiş olduğumuz örnekleri Merkez Bankası’na gönderiyoruz, onlar da bütün bankalara gönderiyorlar. Bankaların bankamatiklerinde bu türlü bir ıstırap yok. Otomatlarla alakalı olarak ise aslında otomat üreticilerine de Merkez Bankası yeni paraları gönderiyor, ‘Bundan sonraki otomatlarınızı ve var otomatlarınızı buna nazaran düzenleyin’ diyor. şayet bunlar düzenlememişse doğal olarak bu türlü sorun yaşanabilir zira inceliğe ve yüke hisli metaller bunlar” halinde konuştu.
BİLDİRİLMEMİŞ
Otomat üretim fabrikası müdürü Ali Kurtuluş Çelikol ise yaklaşık 1 buçuk aydır zahmet yaşadıklarını öne sürdü.
Gramaj değişikliğinin bildirilmediğini argüman eden Çelikol, “Bilgi gelmediği için de biz bu paraları Darphane’den aldık, otomatlarımıza koyduk. Otomatlar Nakit iadesi yapıyor fakat tekrar Geri almıyor. Bundan Dolayı halktan Fazla Aka reaksiyon aldık. ‘Sahte Nakit mı veriyorsunuz?’ diyorlardı. Yaklaşık 1 buçuk aydan beri bu eza ile karşı karşıyayız. Hatta otomatlarımızın üzerine ‘Bu otomatı kullanmayın Düzmece Nakit veriyor’ diye yazmışlar. Biz bu otomatlarımızın olduğu yerdeki amirler ile konuştuk, durumun bu türlü olmadığını, Darphane’nin Nakit bastığını belirttik” diye konuştu.
Bu ortada kimi otomatlarda yaşanan problem toplumsal medyada da paylaşıldı. Manzaralarda, yeni parayı algılayamayan otomatların çalışmadığı görülüyor.
Yorum Yok