Deprem sonrası Hatay’da incelemelerde bulunan Doç. Dr. Uğur Tuztaşı, kentte yıkımların ekseriyetle yer yapısı, kolon kesit donatılarının yanlışsız uygulanmaması ve kat yüksekliklerinin değişkenliklerinden kaynaklandığını tespit ettiklerini belirtti.
Tuztaşı, şöyle konuştu:
- “Tabi ki bu Aka sarsıntının fizikî tahribatı Fazla fazla. Daha öncesinde genel olarak bedellendirilen zelzele yönetmelikleri uygulanan binalar oldu. Bölgede binaların yaşı kıymetliydi. Temel ilişki ve kapasitesinin bu yükü taşıyıp taşıyamaması, yer yapısı, bitişik nizamda yapılan yapıların, kat yüksekliklerinin değişmesi, Bina materyalleri, kolon kesit donatıların hakikat kurgulanması üzere bu minvalde değerlendirdiğimizde bunları karşılamayan örnekleri gördük. Bu binalar içinde eskilerin yanında yeniler de var.
- Yüksek katlı ve az katlı yapılardaki hasarlar direk yerle ilgili. Yığma yapılarda Çok hasarlı yapılar gördük. Velhasıl aslında zelzeleye karşı güvenliği Meydan yapıların bu felaketten yeterli puanla çıktığını, hayatta kalındığını gördük. Bildiğiniz üzere bir slogan var; ‘Deprem öldürmez, yapı öldürür’ diye. Bu topyekun kıymetlendirilmesi gereken bir nokta. genel olarak bu felaketin tesiri Fazla fazla. Bilhassa yer yapısını temel almayan yapılarda taban sıvılaşması oluşmuş. Binanın sistemi ayakta fakat Bina Çeşitli çizgilerde kaymaya maruz kalmış.”
‘MOBİL KENTLER OLUŞTURULMALI’
1980’li yıllardan sonra kırsaldan kentlere Önemli göç ve nüfus yoğunluğu olduğunu belirten Doç. Dr. Tuztaşı, şöyle konuştu:
- “Hatay bugün 1,5 milyona yakın bir kent. Bilhassa Anadolu’ya zelzele bölgesi açısından baktığımızda şunu söyleyebiliriz. Öncelikle burada yer bilimciler bizi hazırlıyor. ‘Buralarda zelzele riski fazla’ diyor. İkinci ayağında mimar ve inşaat mühendisinin, tasarım ve mühendislik sorunlarını temel alarak yapıları tasarlama ve uygulama kademeleri var. Bununla birlikte tabi ki bu işi patronların, müteahhitlerin ve yüklenicilerin hayata geçirme sıkıntısı var.
- Burada Problem şu; büyüyen kentlerde zelzele riskine karşı ister istemez fiziki planlamada ön görülen Bayındırlık planı altlığı ile meseleler teşkil ediyor. Aslında bu sarsıntının öncesinde taşınabilir kentler yapılması gerekiyordu. Hazırlıklı olmak için yer etüdü kuvvetli olan alanlarda taşınabilir kentleri destekleyecek kent alanları oluşturmamız lazım. bayındır planlarının uygunluğu sıkıntısından sonra hazırlıklı yakalanma sıkıntısı geliyor. Buralarda afetzedeler için Aka depoların kullanılması lazım. Vatandaşların kesim modül değil o merkezden büsbütün alınıp götürülmesi lazım.
- AFAD’ın bu türlü alanları Mevcut fakat bunun artırılması gerekiyor. Bu durum bizim savunma endüstrimiz kadar Kıymetli zira zelzelede Önemli ölümlerle karşılaşıyoruz. Bu nedenle Özel Meydan oluşturmamız ve daha Önemli çalışmalar yapmamız lazım. Üst ölçekte şunu kastediyorum. 100-150 binlik kentlerin ortasında bunları besleyen kamusal aktiviteler, hastaneler, Aka marketler ve ulaşım ile Bir arada buradaki nüfus sayısını azaltarak daha güvenlikli alanlar ve merkezler oluşturmak.”
‘TEK BAŞINA TAHLİL DEĞİL’
Japonya’da kullanılan sismik izolatör hakkında da bilgi veren Doç. Dr. Tuztaşı, “Türkiye’de bu sistem Mecbur hale getirilmeli lakin Japonya’da kullanımı farklı. Bu sismik izolatörler şiddetli zelzelelerde koparsa ne olacak? Japonya’da bunu dengeleyen yanal düzenlemeler de var. Bizdekiler genelde yapının yerine uygulanan bir devinim ancak buralarda kopmalar olursa ne olacak? Bu demek oluyor ki sismik izolatörler Biricik başına Kesin tahlil değil. Bu sistemin dayanak ögelerinin da ele alınarak uygulanması lazım. Bunların da daha güzel araştırılıp çalışılması lazım. Japonya üzere binalar yapmak için Japonya’daki üzere mimar ve mühendis yetiştirmemiz gerekiyor. Japonya’daki eğitim ve kontrol anlayışını getirmemiz lazım. Birtakım aksaklıklar olursa bu olmaz. Benim beklentim, nitelikli Amel yapmayan mimar ve mühendislerle artık patronun çalışmaması lazım. Bunun tahlili budur” dedi.
Yorum Yok